Last Updated on 10 February 2023 by TT
Salvador Dali Müzesi (Museu Teatro Dali): Adres; Gala Dalí Square 5, Figueres. Tel: +34 972 677 500. Giriş ücreti 14 €. Biletinizi önceden alın; müzeye kabul edilen günlük ziyaretçi sayısı sınırlı olduğu için biletinizi önceden satın alabilir veya buradan Barcelona çıkışlı turlara katılabilirsiniz. Bu turlarda Game Of The Thrones dizisinin de çekildiği tarihi Girona şehrini de geziyorsunuz. Ekstra Notlar; Müzeye girişte sırt çantalarınızı vestiyerde bırakıp, verilen numara karşılığında çıkıştaki vestiyerden alıyorsunuz. Müze içindeki farklı katlara inip çıkmak için merdiven kullanmanız gerekecektir. Müzede asansör yoktur. Ziyaret Saatleri (2023); güncel açılış kapanış saatlerini buradan kontrol ediniz.
Figueres’e ve Salvador Dali Müzesi’ne Nasıl Gidilir ?
Eğer müzeye bireysel olarak gitmek isterseniz buradaki bilgileri takip edebilirsiniz. Barselona Sants veya Passeig de Gracia Tren İstasyonu’ndan Portbou trenine binerek yaklaşık 2 saat sonra Figueres’te inin. Salvador Dali Müzesi tren istasyondan 15 dakikalık yürüme mesafesindedir. Günlük yaklaşık 20 tren seferi vardır. İlk tren Barselona’dan sabah 06:00-07:00 saatlerinde başlar. Figueres’ten son tren saatleri değişkendir (sezonuna göre 20:00-23:00 arası). Siz yine de sıkıntı yaşamamak için güncel tren saatlerine bakınız, hatta biletinizi gidiş-dönüş alınız. Fiyatlar sabit değildir, tek yönde ortalama bilet fiyatı 12-22 € arasıdır. Ayrıca Figueres’e hızlı gitmek isteyenler Sants Estacio’dan AVE / Avant hızlı trenleri ile 55 dakikada gidebilirler. Bu trenin tek yön ücreti 30 € civarındadır.
Salvador Dali’nin Sanatı
İlk yaptığı ve sergilendiği resmi 10 yaşında çizdiği kendi otoportresidir. İlk sergisini 14 yaşında yaşadığı şehir olan Figueres‘in Belediye Tiyatrosu’nda açmıştır. Sonraki tarzına göre oldukça sıradan görünen bu ilk resimlerini gören eleştirmenler onun geleceğin dahisi olacağını ifade etmiştir. Zamanla kendini geliştirerek yaşadığı dönemin popüler sanat akımı olan kübist eserler vermiştir. Daha sonra karakteri ile müthiş bir uyum gösteren sürrealist (gerçeküstü) tarzı benimseyerek dünyada bu akımın en önemli yorumcusu olmuştur. “Sanat yapmak için aklı devredışı bırakmak gerekir” sözü onun sanata bakışını gösterir. Yapıtlarında düşle gerçeği ayırmak neredeyse olanaksızdır. Dalí’nin amacı günlük uğraşıları alaycı bir tavırla düşsel hale getirmek idi.
Salvador Dali Müzesi
Salvador Dali Müzesi‘nin binası, Dali’nin çocukluğu zamanındaki Figueres Belediye Tiyatrosu‘dur ve sanatçı ilk sergisini 14 yaşındayken bu binanın 2. katında açmıştır. Bina İspanyol İç Savaşı’nda bombalandığı için yıllarca harap halde kalmış, 1960 yılında Figueres Belediye Meclisi tarafından Dali’ye hibe edilmiştir. Dali yarı yıkık haldeki binayı genişletilerek baştan düzenlemiş ve 1974’te bugünkü müzeyi açılmıştır. Sanatçının kendi koleksiyonundan oluşan 4000 sanat eseri ile dünyadaki en büyük Dali müzesidir. Sanatçı müzeyi tasarlarken buranın teatral, sansasyonel ve hayatının en büyük sürrealist objesi olmasını istemiştir. Müzede sanatçının resimlerinin yanında tüm sanat dönemlerinden heykelleri, üç boyutlu kolajları, mekanik eserleri, Mae West’in yüzü biçiminde tasarlanmış bir oturma odası da sergilenmektedir. Kendi eserleri dışında özel koleksiyonunda yer alan El Greco’dan Marchel Duchamp’a farklı resimler ve yakın arkadaşı Katalan ressam Antoni Pitxot’a ait bir galeri de bulunur.
Salvador Dali Müzesi ‘ndeki Sanat Eserleri
Salvador Dali Müzesi içindeki binlerce sanat eseri arasında en önemli olanları aşağıdadır;
Binanın Dışı
Müze binasının dış duvarları bereketi sembolize eden ekmek somunları, çatısı ise doğurganlığı, üremeyi sembolize eden yumurta figürleri ve hayatın en küçük yapıtaşı olan atom figürleri Dali Sanatı’nın ilk ipuçlarını verir.
Çatıda bekleyen mankenler ise müzeye yaklaşan ziyaretçileri selamlar. Binanın giriş ön cephesine geldiğinizde göreceğiniz araba lastikleri üzerinde duran yapıt 19. yüzyıl Fransız ressamı Meissonier’e adanmıştır. Ayrıca dışarıda Dali’nin hayran olduğu Katalan filozof ve yazar Francesc Pujols anısına bir yapıtı vardır. Giriş kapısının üzerinde yer alan dalgıç elbisesi ise psikanaliz yolu ile insanın bilinçaltına yapılan yolculuğu sembolize eder. Dali bu elbiseyi bir davette giymiş ve boğulma tehlikesi geçirmiştir.
Antre
Başında mücevherden yapılmış bir şapka olan alımlı bir Ganymedes heykeli dikkati çeker. Ganymedes Truva’nın kurucusu olan Tros’un oğludur. Tanrı Zeus’un aşık olduğu Ganymedes Yunan şiirinde eşcinsel aşkı sembolize eder. Bu eserin, Dali’nin açığa vurmadığı cinsel dürtülerine yaptığı bir gönderme olduğu söylenir.
Avlu
Yıkılmadan önce üstü kapalı olan bu geniş alan eski tiyatroda koltukların olduğu bölüm idi. Duvarlarda gelenleri karşılayan mankenler ve korku öğesi grotesk figürler dikkatinizi çeker. En yukarıda ise meleksi figürlü lavabolar avluyu çevreler. Çiçek yatakları içindeki G harfi ise hayatının annesinden sonraki en önemli kadın figürü olan eşi Gala’yı sembolize eder.
Yağmurlu Taksi
Salvador Dali Müzesi içindeki en ilginç hareketli sanat eseri. Avlunun ortasındaki bu enstelasyon dünyanın en büyük sürrealist eseridir. Gördüğünüz Cadillac, Dali’nin yakın arkadaşı Napoli’li ünlü gangster Al Capone tarafından Dali’ye hediye etmiştir. Bu arabadan dünyada 6 tane üretilmişitir. Dali bu eserinde Al Capone’ye ve şiddet eylemine atıfta bulunması amacıyla arabanın camını kırmıştır.
Aracın üstündeki devasa Pers Kraliçesi Esther heykeli bronzdur. Avusturyalı sürrealist sanatçı Ernst Fuchs tarafından hediye edilen bu heykel aynı zamanda radyatör kapağı işlevi görür. Arabanın bir kenarından para atıldığında arabanın içine yağmur yağdıran bir sistem vardır. Yağmur yağdıkça içerideki yolcu ve şöföre eşlik eden salyangozlar mutlu olur. Üzeri bir şemsiye ile taçlandırılmış olan kayık ise Gala’ya ait idi. Bu kayık, Dali imajinasyonunda önemli yeri olan değneklerle bir araba lastiği sütununa oturtulmuştur. Sütunun üstünde narin bir mermerden yapılmış olan büst ise François Girardon’u temsil eder. Girardon Versailles Sarayı’nın heykeltraşıdır. Yandan parayı attığınızda taksinin içine yağmur yağarken aynı zamanda en tepedeki şemsiye de açılıp kapanır.
Zemin Kat
Bu bölüm eski tiyatrodaki sahnedir. Etkileyici jeodezik kubbe hem Figueres’in hem de müzenin en simgesel yapıtıdır. Gece avlu ile sahneyi ayıran cam duvara yansıyan kubbe, ayna etkisi ile açık avlunun üzerinde ikinci bir kubbe görüntüsü oluşturur.
“Labyrinth” Duvar Resmi
Eski tiyatro binasının sahnesini oluşturan duvardaki devasa yağlı boya tablodaki ana figür Gala’dır. Sanatçı bu resmi, New York’ya yaşadığı dönemde, prömiyeri 1941’de New York Metropolitan Operası‘nda yapılan Labyrinth Operası’nın sahnesi için tasarlamıştır. Bu opera Yunan mitolojisinde Kral Theseus ve Ariadne’in hikayesini anlatmaktadır. Devasa boyutu ile Dali’nin en sinografik çalışmasıdır. Kompozisyonda fantazmagorik manzaralar vardır, Gala figürünün arkasında, oyunda geçen Ölüler Adası ve adadaki, hayatı sembolize eden servi ağaçları görülür.
Dali’nin Mezarı
Labyrint tablosunun önünde yerde yer alan lahit Dali’nin mezarını sembolize eder. Mezar bir alt kattaki kript odasındadır.
Çıplak Gala Denize Bakıyor
Bu yağlıboya tablo, yakından bakıldığında sırtını dönük çıplak Gala, 18 metre uzaklıktan ya da gözünüzü kısarak bakıldığında ise Amerika’da köleliği kaldırmış olan başkan Abraham Lincoln biçiminde görünür. Çalışma dünyada resim sanatı içinde dijitalize etki yaratan ilk eserdir.
Hazine Odası
Dali’nin hazine odası olarak nitelendirdiği giriş katındaki bu odada kendisinin en değerli bulduğu resimleri sergilenir. Odanın duvarları bir mücevher kutusunu andırır biçimde koyu kırmızı kadife kumaş ile kaplanmıştır. Resimler sergilenme düzeninde kronolojik bir sıra yoktur.
Balıkçının Odası
Alt kattadır. Binanın bu bölümü, yıkıntı halinde iken şehrin balık pazarı olarak kullanıldığı için Dali buraya “Balıkçının Odası” ismini vermiş. Canlı mürekkep balıklarını vurarak yaptığı “Beethoven Başı” adlı tablosu, Dali’nin çok sevdiği ve sık sık giydiği espadrillerin izleri, bir firma için tasarladığı “yılbaşı kartları” ile bir seri mücevher tasarımını bu odada görebilirsiniz.
Birinci Kat “Mae West Odası”
Giriş kattan merdivenle çıkılan bir üst katta farklı çalışmaların sergilendiği bir dizi oda ve galeri vardır. Bunlar arasında en sansasyonel olanı Mae West Odası’dır. Mae West 1980’de yaşamını yitirmiş, dünyaca ün kazanmış Amerikalı bir sinema-tiyatro oyuncusudur. Salvador Dali, 1934-35 yılları arasında hem dostu hem de hayranı olduğu Mae West’in adına bu sanatçının yüzünden bir oturma odası yapmıştır.
Bu oda Dali Müzesi’nin en ilginç ve hayranlık uyandıran bölümlerindendir. Dali Mae Wst’in burun deliklerini şömine, dudaklarını koltuk, gözlerini ise bulutlu bir havada Seine Nehri manzaralı tablolar şeklinde tasarlamıştır. Merdivenle çıkılan devenin bacakları arasındaki lensten bakarak eseri bütün halde görebilirsiniz. Mae West’in saçları ise dünyanın en büyük saçıdır. Odadaki deve figürü Camel firması tarafından müzeye bağışlanmıştır. Bu olaya dönemin reklamcılıktaki ilk ürün yerleştirme çalışması da diyebiliriz. Komple bir ev havasında tasarlanan Mae West odasının banyosu tavanda, yatak odasını ise girişteki camekanın içindedir.
Giriş katın bir üstündeki bu katta, Mae West Odası’nın karşı sırasında, koridor üzerinde sergilenen önemli ve bir o kadar da uçuk bulacağınız eserlerin arasında “Venus de Milo” (Aşk Tanrıçası Afrodit) heykeli, Fransız Dior markası için dizayn ettiği kıyafetler, “Palace of the Winds / Rüzgarlı Oda”, bu odanın tavan resimleri, sanatçının eskizleri, Paris’teki bir genelevden aldığı pirinç yatak, İstanbul seyahatinde Ara Güler tarafından kendisine hediye edilmiş olan ayakkabı boyama kutusu ve sanatçının evinde kullandığı bazı özel eşyaları vardır.
Dali’nin 17 yaşında ilk sergisini açtığı, müzenin 1. katındaki “Rüzgar Sarayı (Palace of the Wind) Odası”nın tavanını boydan boya kaplayan bu çalışma, yağlıboya ile farklı boylardaki tualler üzerine çalışıldıktan sonra tavana monte edilmiştir. Resimde cennete yükselen Dali ve Gala figürlerinin etrafında Dali’nin hayatından sahneler vardır.
Rehberli Girona & Dali Müzesi Turu için tıklayın
Torre Galatea (Galatea Kulesi)
Dali’nin en önemli esin kaynağı olan eşi Gala’nın adını taşıyan Torre Galatea binanın silindirik kulesidir. Dışarıdan bakıldığında çatısındaki dev yumurtaları ile kolaylıkla ayırdedilebilirsiniz. Kuleye giriş birinci kattaki koridorun sonundandır. Torre Galatea da bir kaç odadan oluşur ve burada Dali’nin aslında deli değil aslında dahi olduğunu kanıtlayan son derece ilginç çalışmaları vardır. Bunlar arasında uzak doğu figürleri ile süslediği, elektronik devrelerden yapılmış bir mumya figürü bize Uzak Doğu’nın elektronikte bugün geleceği yeri adeta yıllar öncesinden haber vermektedir. Diğer ilginç öalışmaları arasında optik yanılsama yaratan parçaları, stereoscopical tasarımları, hologramları ve son yaptığı resimlere de göz atmanız önerilir.
İkinci ve 3. Katlar
İkinci katta, koridorlarda Dali’nin bazı grafik çalışmaları ile sanatçının yakın dostu Antoni Pitxot’a adadığı ve onun resimlerinden oluşan salon, üçüncü katta ise Dali’nin kişisel koleksiyonundan oluşan “Ustalar” sergisi gezilebilir.
Mücevher Odası
Salvador Dali Müzesi ‘nin dışından, yan duvarından ayrı bir girişi olan Mücevher Odası’nda (Joies/Jewels) ise bir çoğunu New York’ta yaşadığı dönem içinde tasarlamış olduğu ilginç mücevher tasarımları görülebilir. Bu salonun girişi “müzenin birinci katından dışarıya çıktıktan sonra sağ taraftadır.
Dali Sanatı’nın İmge ve Sembolleri
Dali’nin imgelerle dolu eserlerini anlayabilmek için özellikle tekrarladığı belli objelerin ne anlama geldiğini bilmekte fayda vardır.
Karıncalar; çürümeyi
Yumurta; doğumu ve üremeyi
Sapan şeklindeki değnekler; durumun hassasiyetini
Kırmızı mendil; İspanya iç savaşında dökülen kanı
Siyah telefon; II. Dünya Savaşı’ndan hemen önce yapılan telefon görüşmelerini
Ekmek somunları; bereketi
Hidrojen atomu molekülleri; Hiroşima’ya atılan atom bombalarını ve bilimi
Vücuttan çıkan çekmeceler; insanların bilinç altında sakladıklarını
Dalgıç kıyafeti; bilinçaltına yapılan yolculuğu
Dali’nin Delilikleri
*** “Bir deliyle aramdaki tek fark benim deli olmamamdır” demiştir.
*** Sizi ve hayatınızı tüm çıplaklığıyla anlatacağız diyen henüz 19 yaşındaki gazeteci Zeynep Oral’ı röportaj için otel odasında çırılçıplak karşılamıştır.
*** Yatmadan önce 1-2 saat boş tuvale bakar ve uyanır uyanmaz çizmeye başlardı.
*** Bir davete eski model bir dalgıç kıyafeti ile geldiği için nefessiz kalıp ölme tehlikesi geçirmiştir.
*** Yaratıcılığının ve sıradışılığının temelinde çocukluğu, yetiştirilme tarzı, esin perisi Gala’ya olan aşkı ve seksüel problemleri olduğu söylenir.
*** Bazılarına göre Gala ile hiç beraber olmamıştır ve eşcinseldir.
*** “6 yaşımdayken aşçı, 7 yaşımda Napolyon olmak isterdim, hırsım o günlerden bu yana aynı şekilde artarak devam ediyor” demiştir.
*** Freud Dali’ye “sen benim en büyük ödevimsin” demiş fakat o dahi Dali’yi anlamamıştır.
Salvador Dali’nin Hayatı
Dali, 1904’te, Figueres’te kardeşinin ölümünden 9 ay sonra doğdu. İlk çocuklarının küçük yaşta ölmesini bir türlü kabullenemeyen Dalí çifti kardeşine tıpa tıp benzeyen Dali’ye kardeşinin ruhunu yaşattığını söylüyorlardı.
Bu olay sanatçının kendisini hayatı boyunca kardeşinin hayaleti olarak hissetmesine sebep olmuş, ruhsal gelişimi ile birlikte sanatını da etkilemiştir. Despot bir babaya rağmen evin tek erkek çocuğu olarak, annesi, kızkardeşi, teyzesi, anneannesi ve bakıcısından aşırı ilgi görüyordu. Böylece Dali küçük bir despota dönüştü, kendi olmak ve ailesinin dikkatini çekmek için yaptığı şımarık, histerik ve teatral hareketler artık normal karşılanıyordu.
İlk resmi 10 yaşındayken yaptığı otoportresiydi ve annesinin desteğiyle özel bir resim okuluna yazıldı ve ilk sergisini 1919’da bugün Dali Müzesi olan Figueres Belediye Tiyatrosu’nda açtı.
1921’de ise çok sevdiği annesini göğüs kanserinden kaybetti. Annesinin ölümü hakkında “hayatımda aldığım en büyük darbeydi demiştir. Dalí’nin babası ise karısının ölümünden kısa süre sonra baldızıyla evlenmiştir.
20’li yaşlarında Madrid’te San Fernando Akademisi’ne başladı fakat anarşist hareketlerinden dolayı akademiden atıldı. Bir süre sonra okula tekrar kabul edildiyse de son snıfta hocalarının onun sanatını değerlendirme yeteneğine sahip olmadıklarını söyleyerek bitirme sınavlarına girmeyi reddetti. Bu süreç içerisinde kübizmin babası Picasso, sürrealist ve kübist ressam Juan Gris, psikoanalitik kuramın kurucusu Sigmund Freud, yönetmen Luis Bunuel ve en önemlisi İspanya’nın en sevilen şairi Federico Garcia Lorca ile tanıştı. Kadınlar pek ilgisini çekmiyordu, eşcinsel olan ve kendisine aşık olan Lorca ile 11 yıl (1925-36) süren çok yakın bir dostluğu oldu. 1926 yılında ise hayatının en büyük tutkusu olacak olan eşi Gala ile tanışmıştır.
İç savaşta Gala ile ülkeden kaçarak dünyayı gezdi. Fakat tekrar ülkesine dönüp üretebilmek için faşitleri ve Franko’yu destekler görünmüştür. Hala kendisini sevmekte olan Federico Garcia Lorca falanjistler tarafından bir zeytin ağacı altında kurşuna dizilerek öldürülünce önce “oleee!” diye bağırmış sonra hüngür hüngür ağlamıştır.
1966’dan itibaren bir süre Amerika’da yaşamış ve burada yaptığı reklam panoları, grafik tasarımları ve özellikle mücevher tasarımlarından çok iyi paralar kazanmıştır. 1982’de Gala’nın ölümünden itibaren neredeyse resim yapmayı bırakmış, Gala’nın mezarının olduğu Pubol’a yerleşerek son eserlerini vermiştir. 1989 yılında yaşadığı Pubol şatosunda geçirdiği br yangından kurtularak hastaneye kaldırıldı ve 1989 yılında 84 yaşında bu hastanede kalp krizi geçirerek ölmüştür. Cesedi ilaçlandı ve Figueres’teki müzenin orta kubbesinin altına gömüldü.
This post is also available in: English