Last Updated on 27 February 2022 by TT
Girona Gezi Rehberi
Girona Gezi Rehberi; Katalonya’nın dört ilinden dördüncü büyüğü olan, Romalıların Gerunda ismini verdikleri 756.000 nüfuslu Girona ilinin merkezi 96.000 nüfusludur. Barselona’nın 99 km kuzeydoğusundaki tarihi Girona nüfusuna göre çok fazla turist çeker; yakınındaki 24 milyon ziyaretçi çeken Costa Brava Sahilleri ve 10 milyon turist çeken Barselona sayesinde bu küçük şehre her sene 5 milyona yakın yabancı turist gelir. Fakat bunun çok büyük kısmı konaklama yapmaz. Ayrıca yakındaki uluslararası Girona Havalimanı, sayısız festivali ve Michelin yıldızlı restoranları sayesinde Girona boyundan büyük işler başarır. Onyar Nehri kenarındaki tarihi şehir surları içinde kalan Eski Şehir (Barri Vell) İspanya’nın en iyi korunmuş ortaçağ şehirlerinden biridir. Bu eski şehrin bir bölümünü dünyanın en iyi korunmuş “Yahudi Mahallesi” El Call oluşturur.
Not; bu gezi rehberi sayfasındaki bazı bilgiler güncelliğini kaybetmiş olabilir.
Girona’ya Nasıl Gidilir?
Barselona-Girona arası en uygun vasıta trendir. Trene Sants Estacio veya Passeig de Gracia Tren İstasyonu’ndan (metro ile aynı yerde) binebilirsiniz. Fakat Sants Estacio’dan kalkan trenlerin hepsi Passeig de Gracia’da durmaz. Seferler sabah 07:00 sularında başlar. Tek yönde fiyatlar 15-35 € arası değişir.
Yolculuk süresi ortalama 1.15 dk sürer fakat 37 dakikada giden (AVE, hızlı tren) veya 2 saatte giden (regional) trenler de vardır. Dönüş seferlerin değişken olmakla birlikte akşam 9, 10’a dek devam eder. Yerinizi garanti etmek için tren biletlerinizi önceden almanız yararınıza olacaktır.
Oryantasyon
Eski şehir (Barri Vell), Onyar Nehri’nin doğu kıyısına, modern Girona ise ise Ter ve Onyar Nehirleri’nin arasındaki düz araziye kurulmuştur. Şehirde görmeye değer yerlerin neredeyse tamamı Eski Şehir’de ve yakın çevresindedir.
Birbirine çok yakın olan otobüs terminali ve tren istasyonu eski şehirden sadece 7-8 dakika yürüyüş mesafesindedir.
Şehrin modern merkezi ve alışveriş bölgeleri Onyar Nehri’nin diğer yakasında bulunan “La Plaça de la Independència” çevresinde toplanmıştır.
Girona’da Gezilecek Yerler
* Casas del Onyar (Onyar Evleri); Onyar Nehri üzerine şehri koruyan tarihi şehir surları duruyordu. 19 YY’daki Fransız kuşatması sırasında yıkılan surların yerine sıra sıra surları andırır biçimde inşaa edilen evler 80’li yıllarda pastel renklere boyanarak şehrin simgelerinden biri olmuştur. Evlerin özellikle güneşli günlerde nehre vuran aksı fotoğrafseverler tarafından mutlaka görülmeli.
* La Lionesa (Girona Aslanı); Saint Feliu Kilisesi yakınındaki “Dişi Girona Arslanı Heykeli”’nin poposundan öpülürse Girona’ya bir gün tekrar dönüleceğine inanılır. Orjinali Girona Sanat Müzesi’ndedir.
* Saint Feliu Kilisesi; 4. yüzyılda şehrin piskoposu olan Afrikalı Feliu ile şehrin koruyucu azizi Narcisuss’un mezarları üzerine inşa edilmiştir. Yüksek altarın yanında, apsis duvarına gömülü sekiz Roma sarkofajı vardır. Bunlar kilisenin yapımına destek vermiş olan Romalı şahsiyetlerdir. Sarkofajlardan birinin üzerinde Yunan mitolojisine ait yeraltı tanrısı Hades ile yeraltının derinliklerine sürüklenen bahar tanrısı “Persefone” betimlemesi görülebilr. Sarkofajlardan bir diğeri kiliseyi yaptıran Alvarez de Castro’nun mezarıdır ve sol elinde bir Girona bayrağı tutarken betimlenmiştir.
Orjinal kilisenin üzerine inşaa edilen bugünkü yapı genel olarak gotik tarzda olmasına rağmen 14. ve 18. yüzyıllar arasındaki eklemeler sebebi ile farklı mimari tarzları yansıtır. Gotik nef kısmı romanesk kemer ve sütunlar üstünde durur. Ön fasadı 18. yüzyılda yapılmıştır. İspanya’da çan kulesi orijinal olan ender kiliselerden olmasına rağmen sekizgen kulenin tepesi 16. Yy’da yıldırım düşmesi sonucu kırılmıştır.
Kilisenin içinde birkaç müstesna, değerli eser vardır. Bunlar arasında 16. yüzyılda kaymaktaşından (alabaster) yapılmış olan altar ve 14. yüzyıldan kalma “Yaslanan İsa” heykeli sayılabilir.
* Banys Arabs (Arap Hamamı); Carrer Ferran el Católic. Giriş Ücreti: 3 €. Kapalı Günler; 01.01, 06.01, 25.12, 26.12. 1929’de restore edilen bu hamam Müslümanlar Girona’yı terk ettikten 300 yıl sonra, 1194 yılında Hristiyanlar tarafından yapılmıştır. Romanesk şehir mimarisi tarzında olmasına rağmen en önemli özelliği hamamın müslümanların su ile olan ilişkilerinden etkilenilerek, Roma ve Müslüman hamamlarını örnek alınarak yapılmış olmasıdır. Bu hamam 12. yüzyıldan itibaren Hristiyan İspanya’sının halka açık tek hamamı olmuştur. Soyunma odası (apoditeryum), sıcak oda (caldarium), soğuk oda (frigidarium), yerden ısıtmalı oda (tepiderium) gibi bölümlerinin yanında sekizgen bir havuzu ve prizmatik yapıyı destekleyen sütunları vardır.
* Kale ve Kale Duvarı Yolu (Passeig de Muralla); Şehrin tüm tarihinde 25 kez kuşatılıp sadece 7 kez ele geçirilebilmesinin en önemli sebebi bir kısmı yenilenmiş olan ve eski şehri çevreleyen güçlü kale duvarlarıdır. Kuzeydeki Montjuic Tepesi’ni çevreleyen kısmı Romalıların inşaa ettiği en eski kısmıdır. Frenk Kralı Şarlman (Charlamagne) tarafından 9. yüzyılda yapılmış olan diğer bölümler ise 14. ve 15. yüzyıllarda güçlendirilmiştir. Surları oluşturan taşların boyut ve renklerinden eski ve sonradan eklenen kısımları ayırdedeblirsiniz. Hamam tarafından çıkılarak Katedral’in arkasından doğru yürürseniz surların üzerinden geçen kale yürüyüş yolunu keşfedebilir ve buradan şehri panoramik şekilde görebilirsiniz, yalnız biraz yokuş çıkmayı göze almalısınız.
* Carrer de la Forca; Romadan başlayıp İspanya’nın güney-batı şehri Cadiz’e dek uzanan Roma yolu Via Augusta Girona’nın içinden geçmekte idi. Katedral yakınındaki kale kapısından şehre girerek Katedral’in önünden geçen yol bugünkü adı ile Carrer de la Forca, tarihi adı ile Via Agusta’dır.
* Catedral de Santa María de Gerona (Girona Katedrali); nef, hazine dairesi ve avlu dahil giriş ücreti; 7 €. Pazar günleri ücretsiz (hazine ve avlu 14:00’e dek).
Daha önce kilisenin yerinde bulunan müslümanlardan kalma bir camii tamamen yıkılmış, yerine Mayorka’lı mimar Jayme Fabre tarafından 1312’de bugünkü kilisenin projesi çizilmiştir. İnşaat ise ancak 1416’da erken gotik tarzda başlanmıştır. İspanya’daki gotik katedrallerin içinde en incelikli olanlardan biridir. Belli bölümleri çağlar içinde yıkılarak yeniden yapılmıştır. Romanesk, gotik ve özellikle Katalan Barok özellikler taşır. 3 platformlu, 90 basamaklı rococo tarzı merdivenle çıkılan ön yüzü tamamen baroktur.
İçeride 11. yüzyıl Barselona Kontu Ramon Berenguer ve eşinin mezarı vardır. Altın ve gümüşten yapılmış olan altarı 1809’da Fransızlar tarafından götürülmüştür. Altarın arkasında ise Frenk Kralı Şarlman’ın mermer bir tahtı vardır.
İki çan kulesinden biri 11. yüzyılda inşaa edilmiş olup altı katlı romanesk tarzdadır. Bu kule ön taraftan görünmez. 16. YY’da inşaa edilen diğer kule ise sekizgen biçimlidir ve Girona’yı Müslümanlar’dan alan Frenk Kralı Şarlman’ın ismini taşır.
Avlu,12. ve 13 yüzyıllarda inşaa edilen en eski bölümdür. Romanesk tarzda olup alışılmamış asimetrik bir biçimi vardır. İncilden hikayeleri betimleyen frizlerle süslü çifte kolonlarla çevrilidir.
Kutak bölümündeki mücevherlerle bezeli, gümüşlü ve mineli altar pano 14. yüzyıldan kalmadır ve görmeye değerdir. Hazine dairesinde yer alan eserler arasında en önemli eser 11. ve 12. yüzyıllar arasında çok ince iğne işi ile yapılmış olan “yaradılış gobleni” (Tapís de la Creació) dir. Müzede romanesk resimler, el yazmaları, altın ve gümüş işler ile heykeller görülebilir.
* La Pia Almoina: Yüzünüzü Katedral’in ön cephesine merdivenlerin sağında kalan taş yapı şehrin en önemli sivil Katalan mimari örneklerinden biri olup dnemin tipik mimari özelliklerini taşır. 1228’de inşaa edilen bina uzun yıllar düşkünler evi olarak hizmet görmüştür. Bugün ise Mimarlık Koleji’dir.
* Yahudi Mahallesi (El Call) ve Yahudi Müzesi (Centre Bonastruc ça Porta); La Pia Almonia’ya yüzünüzü döndüğünüzde sağındaki dar sokaktan girerseniz Girona’nın tarihi 
Yahudi Mahallesi’ndesiniz. Aynı istikamette 200 metre boyunca sol cenahınızda kalan sokaklar bu mahalleye aittir. 12 yüzyılda açılan Avrupa’nın en önemli Kabalistik okullarından birinin de yardımıyla Girona önemli bir Musevi şehri olmuştur. Öyle ki Girona hahamı Moshe ben Nahman (1194–1270) İspanya’nın baş hahamı ilan edilmiştir. Şehrin kuzeyindeki Montjuic Tepesi’nde halen o dönemden kalma Musevi mezarlıkları vardır. Fakat tüm Museviler’in İspanya ve Katalonya’dan sürüleceği 1492 yılından önce, engizisyonun da baskıları sonucu Yahudiler ancak Toledo ve Girona gibi belli şehirlerde toplanıp gettolaşarak yaşamlarını sürdürebilmişlerdir.
Yahudi Mahallesi (El Call); Tüm Avrupa’da bu büyüklükte olup bu denli korunarak günümüze dek gelebilmiş olan tek Yahudi Mahallesi’dir. Baskıların iyice arttığı son yıllarda Yahudiler dar sokakların girişine inşaa ettikleri kapıları özellikle akşam saatlerinde kapatır, adeta bir kale gibi evlerini ve canlarını korumaya alırlardı. Sultan II. Beyazıt’ın gemiler yollayarak Osmanlı topraklarına kabul ettiği 90.000 Yahudi’nin önemli bir Girona El Call Mahallesi’nden gelmiştir. Bugün ne Girona’da ne de El Call’de yaşayan yahudi yoktur, sadece bir kaç evin girişinde görülebilecek bir kaç mezuza dışında Yahudi’lere dair izler yok edilmiştir.
Yahudi Müzesi (Centre Bonastruc ça Porta); Carrer de la Forca, 8. Giriş ücreti 4 €. Müzenin kurulduğu bina 13. yüzyılda Girona’da yaşayan Museviler’in sosyal amaçlı bir toplantı binası idi. Müze Katalan Musevi cemaatinin izlerini ortaya çıkarıp tanıtmayı amaçlamaktadır. Musevilerin Katalonya’daki varlığı “toplumsal yaşam, gelenek ve bayramlar, yaşam döngüsü, diaspora, sinagog” gibi onbir farklı konu başlığı altında tanıtılmaktadır.
* Katalonya Arkeoloji Müzesi (Museu d’Arqueologia de Catalunya); C/de Santa Llúcia, 8. Tel: 0034 972 20 26 32. Giriş ücreti 4.5 €. Müze, Katalonya’nın önemli romanesk manastır örneklerinden biri olan “Sant Pere de Galligants” Manastırı içinde yer alır.
* Sinema Müzesi (Museu del Cinema); Carrer Sèquia, 1. Tel: 0034 972 41 27 77. Giriş ücreti 5 €. İspanya’nın ilk ve tek sinema müzesinde Çin gölge oyunlarından Lumier Kardeşler’e dek sinema ile ilgili her konuda bilgilenebilirsiniz.
* Girona’nın Fiestaları; Katalonya genelinde kutlanılan fiestalara ilave olarak; bahar aylarında düzenlenen “Girona Gastronomi Haftası”, Mayıs ayındaki şehrin her yanının muhteşem çiçek peysajları ile donatıldığı “Çiçek Zamanı”, Haziran sonundaki “Uluslararası Müzik Günü”, Temmuz başında düzenlenen “Dünya Dini Müzikler Festivali”, Eylül “Caz Festivali”, Aralık ayındaki “Temporada Alta” Uluslararası Tiyatro Festivali ve “Girona Film Festivali” yıllık etkinliklerin önde gelenleridir. Güncel festival tarihleri için; Festival tarihleri değişkenlik gösterebilir.
Girona’da Görülecek Diğer Yerler
* Girona Sanat Müzesi (Museu d’Art de Girona)
* Şehir Tarihi Müzesi (Museu d’Historia de la Ciutat)
* Aziz Pere de Galliant Manastırı (Monastery Sant Pere de Galligant); Arkeoloji Müzesi’ni içinde barındığı romanesk bir manastırdır.
* Sant Nicolau Kilisesi, 12. yüzyıl Lombard Romanesk tarzda bir kilise.
* Pont de Ferro; Onyar Nehri üzerinde eski şehirle yeni şehri balayan Gustave Eiffel tarafından yapılmış köprü.
* Bağımsızlık Meydanı (Plaza de Independencia); Girona’nın Napolyon ordularından bağımsızlığı anısına inşaa edilen bu meydan kafe ve restoranlarla çevrilidir.
Girona’nın Tarihi
Şehri ilk kuranlar İber Yarımadası’nın ilk toplulukları olan İberler’dir. Şehir o dönemde (MÖ 500-1000) Osuna (Ausetani) Krallığı’na ait idi ve Gerunda adını taşıyordu. Şehir Roma’dan Cadiz’e giden ulaşım ve ticaret yolu Via Agusta üzerinde olduğu için ayrı bir öneme sahipti.
İberlerden sonra bölgeye yerleşen Romalılar şehri aynı isim altındaki bir kale ile çevrelediler. Roma sonrası şehir sırası ile Vizigot ve Müslüman hakimiyetine girdi. Frenk Kralı Şarlman (Charlamagne) şehri 785, 795 ve 797’de üç kez ele geçirmiş, 795’te Girona’yı Marca Hispanica’nın 14 kontluğundan biri ilan etmiştir. Girona 9. yüzyılda ise Barselona Kontluğu’nun yönetimi altına girmiştir.
12. yüzyılda şehir Avrupa’nın en önemli kabalistik okullarından birine ev sahipliği yapması sebebi ile museviler için önemli bir merkez haline geldi. Ortaçağda artan dini baskılar musevilerin gettolaşarak yaşamasına sebep olmuş ve nihayetinde 1492’de çoğu Girona’dan olmak üzere din değiştirmeyi kabul etmeyen 90.000 musevinin çoğu Osmanlı topraklarına olmak üzere çeşitli ülkelere göç etmek zorunda kalmıştır.
Girona tarih boyunca 25 kez kuşatılmış fakat güçlü kale duvarları, cesur savaşçıları sayesinde sadece 7 kez ele geçirilebilmiştir. Bu kuşatmaların çoğu kuzeyden gelen Fransız ordularına aittir. Son ve en güçlü kuşatma ise 35.000 kişilik Napolyon orduları tarafından olmuştur. Napolyon şehri 7 aylık direniş sonucu 1809’da ele geçirilmiştir. Fakat çevredeki dağlara çekilerek gerilla savaşı yürüten Gironalılar şehri 5 yıl sonra geri almışlardır.
Girona gezi rehberi; Nerede Yenir, Restaurantlar, Tapas Barlar
Girona ve çevresi İspanya’nın en önemli gastronomi merkezlerinden biridir.
* El Celler de Can Roca; Carrer Can Sunyer, 46. Tel: 0034 972222157. 3 Michelin yıldızlı bu restoran dünyanın en iyilerinden birisidir. Aylar öncesinden rezervasyon almanız gerekebilir. Şehrin yeni bölgesindedir. Kişi başı, 60 €-120 €.
* Cal Ros; Cort Reial, 9. Tel: 0034 972 219 176. Geleneksel Katalan mutfağı. Şehirdeki en iyilerden biridir. Konumu; Katedral’e yakın. Öğlen menüsü (menu del dia) 20 €. Akşam yemeği 35 €-60 € arası.
* Vinil; Cort Reial, 17 baixos. Tel: 0034 972 21 64 40. Katalan ve Akdeniz mutfağı. Konum; Katedral’e yakın. Öğlen menüsü (menu del dia); 12 €. Akşam yemeği 30 €- 50 €.
This post is also available in: English