Kos Adası’nda ve Yunanistan’da Gelenek ve Görenekler

Last Updated on 23 November 2023 by TT

Kos Adası’nda ve Yunanistan’da Gelenek ve Görenekler

Kos’ta yaşayanlar dost canlısı, misafirsever ve barışçıldır insanlardır. Çağlar boyunca başka milletlerin boyundurukları altında yaşadıkları için özellikle köylerde beraberlik ve dayanışma ruhu hala güçlüdür.

Kos Adası’nda gelenekler ve görenekler

Turizmin kötü bir yüzü olan turiste ilgisiz ve kaba davranma tuzağına düşmemiş olan adalılar her yıl gelen 1 milyon ziyaretçiye rağmen güleryüzünden, yardımseverliğinden ve insancıl yaklaşımından ödün vermemiştir.

Adanın kendine özgü gelenek ve görenekleri özellikle köylerde hala güçlüdür. Bunlardan bir kaç örnek vermek gerekirse;

Panagiri “isim günü

Yunanistan’da her kilise bir aziz veya azizeye adanmıştır. Bu kutsal kişi belli günlerde bir panagiri (bayram) ile adının adandığı kiliselerde dualar okunarak kutlanır. Aynı gün, bu kutsal aziz ve azizelerle aynı ismi taşıyanlar da bir doğum günü gibi isim günlerini kutlarlar. Bir köye geldiğinizde halktan birine yakınlardaki bir kilisede bir panagiri olup olmadığını sorup öğrenebilir ve dilerseniz ayine katılabilirsiniz.

5 Eylül Kutlamaları

Kökü çok eskilere dayanan bu gelenek son derece tipiktir. Günbatımından önce hazırlanan iki çiçek çelenginden eski olanı Hipokrat Ağacı’ndan denize doğru atılır, yeni olan ise kırk dalga ile ıslanması için sahile bırakılır. Islanan çelenk ile birlikte bir maşrapayla sahilden alınan çakıl ve deniz suyu bilge Hipokrat Çınar Ağacı’ndan güç alması için ağacın gövdesine iliştirilir. Eve dönüldüğünde ise aynı çelenk evdeki ikonlara asılır, maşrapadaki su ve çakıllar ise evin dört bir köşesine dağıtılır. Halk arasında bu ritüelin aileyi dedikodu ve kötü sözlerden koruyacağına inanılır.

Domuz kesme ve yeme geleneği

Bir diğer gelenek ise çiftçiler arasında Ekim-Kasım aylarında kutlanan “domuz kesme” adetidir. Akrabalar, dostlar davet edilerek kesilen domuzun en lezzetli kısımları fıçıdaki şaraplar eşliğinde hep birlikte eğlenceli bir şekilde yenilir.

 Aziz Andreas / Aya Andreas Yortusu

30 Kasımda kutlanır. Ev hanımları “loukoumades” (lokma) hazırlayarak komşu ve akrabalara gönderir.

Kos Adası’nda geleneksel kıyafetler

kos adası geleneksel kıyafet
Kos Adası’nın geleneksel kıyafetleri

Adaya ait geleneksel kıyafetler günümüzde ancak özel kutlama ve festivallerde ve folklorik gösterilerde giyilir.
Erkekler mavi veya siyah bir dizlik (vraka), kadife bir gömlek (yialeli) üstüne kolsuz bir yelek ve “zaka” denilen uzun kollu kısa bir ceket giyerler. Kış aylarında ise “zaka” yerine “patatoukla” denilen yeşil veya siyah işlemeli bir kuşak takılır. Bayram günlerinde Kos’ta çizgili beyaz kuşak ile püsküllü dizlik giymiş erkekler görebilirsiniz. Başlarında siyah kadifeden bir şapka veya “fez” (fes) takarlar. Ayakkabı olarak deriden imal “yemenia”, dizlere dek uzanan “jesmedes” veya günümüz ayakkabılarına benzeyen “papadistika” olmak üzere üç türlü ayakkabıdan biri tercih edilir.

Kos’lu kadınlar ise ayaklarına dek uzanan beyaz keten bir gömlek ve bunun üzerine de “yileki” denilen bir yelek giyerler. Yeleğin kolları normalden uzun olur ve uçlardan kıvrılarak giyilir. Yeleğin üzerine “tabaro” denilen ve genellikle varlıklı kadınlar tarafından giyilen ipek bir ceket alınır. Başlarına bazı kadınların halen kullandığı “tsemberi” (çember) denilen ince ve renkli desenli bir başörtüsü takılır. Yazın güneş altında çalışırken ise güneşten korunmak için beyaz “herelli” veya “tsemberi” takılır.

Leave a Comment